Achtergrond & Opinie:
‘Brand in de Manege’
Brandweerlieden van Brandweer Assen-West oefenen, oefenen en oefenen! Dit alles om hun skills, kennis en kunde én professionaliteit naar een hoger level te tillen.
Nieuw scenario
Bij toerbeurt moet elke brandweervrouw of brandweerman een oefening voorbereiden. Brandweerman Brian is een fervent liefhebber van paarden ( en zelf ook ruiter ). Zijn keuze voor een nieuwe inzetoefening was daarom makkelijk gekozen. Hij zette een meervoudige inzetoefening op met meerdere doelen: ‘Brand in de Manege’ en dus in een échte manege met veel aanwezige paarden!
Tekst & Foto’s: Cees van der Boom / Omroep MAAT
Ik vind het altijd weer een verrassing wat ik te zien krijg tijdens een inzetoefening. Soms krijg ik een klein deel van de oefening te horen en soms krijg ik inzicht in het hele scenario.
Voor de brandweerlieden die dan al dan niet met Prio 1 worden opgeroepen is de spanning voelbaar: zij weten niet wat ze te wachten staat omdat het scenario strikt geheim wordt gehouden tót op het moment van de inzetoefening.
Misschien goed om te weten: de brandweerlieden handelen alsof het een échte Prio 1 melding betreft, alleen gebruiken ze géén OGS (sirene en zwaailicht) tijdens een inzetoefening!
Voor deze inzetoefening was Brian ‘OC’ (Operationeel Centrum; vroeger bekend als ‘de meldkamer’). Hij meldde zijn ploegleden wat er tot dan toe aan informatie beschikbaar was en deed de oproep via de portofoon.
Noodhalsters aanleggen / Lopen met het paard
Nadat de aangekomen brandweerlieden werden voorgesteld aan de eigenaren van de manege (Collin & Engelina en Ariana en Armand) en aan de studenten (de manege is ook een leerwerkbedrijf) die zouden helpen, begon het eerste gedeelte van de oefening.
Op het moment dat er écht brand is, zijn de aanwezige paarden in paniek. Zij zullen er dan alles aan doen om de plek van het onheil te verlaten. In sommige filmpjes die ik voorbij zag komen breken de paarden als het even kan uit. Soms met flinke verwondingen als resultaat.
Wat moet je doen om de paarden weg te voeren?
Brian gaf aan dat het eerste gedeelte van de oefening zou bestaan uit het aanleggen van noodhalsters. Geen luxe halsters die je over het algemeen ziet: nee, alleen een stuk touw.
Daarmee moesten ze het paard aanlijnen én ook een stukje met het paard lopen.
Brian: “Weet iemand nog hoe dat moet?”
Zoals ik nu gewend ben (zie de serie over ‘Brandweer Assen-West: Een kijkje achter de schermen’) volgde ook weer eerlijke antwoorden. “Nee, Ik ben ’t kwijt” en “Met alleen dat stuk(je) touw?” en meer.
Sinds ik met deze serie startte ben ik steeds weer onder de indruk over de eigen rol en de inzet van elke brandweervrouw / brandweerman. Héchte kameraadschap met zéker ook af en toe een dolletje; als het er echt op aankomt dan staan ze misschien wel meer dan 100% voor elkaar in.
Nadat Brian liet zien hoe je dan een noodhalster aanlegt, was het de beurt aan alle opgeroepen brandweerlieden om dat zelf ook te doen en te ervaren.
Wat is dan de juiste wijze van benaderen van het paard?
Eén van de brandweerlieden was best wel nerveus voor het benaderen van een paard. De Bevelvoerder was daar heel duidelijk in: “In de Tankautospuit (vaak het eerste voertuig dat bij een brand aanrijdend is) bespreken we onderling de melding en kijk ik hoe iedereen er voor staat. Zit iemand om welke reden dan ook even niet lekker in haar / zijn vel, dan krijgt die een andere opdracht. Is iemand nerveus voor paarden dan krijgt die dus een andere inzet.”
Dát noem ik nu leiderschap pur sang!
De betreffende persoon overwon toch de angst en legde een noodhalster aan. Een stukje lopen met het paard was net een brug te ver. Ik vind het alleen maar moedig en dapper om dat toe te geven én om tóch te proberen om het noodhalster aan te leggen. Wat mij betreft dus: Chapeau!
Wat een aandachtspunt was: je kunt beter niet een paard van voren benaderen. De kans is groot dat een paard dan nerveus wordt.
Benader je nu een paard aan de linkerzijde of juist aan de rechterzijde?
Brian: “Paarden hebben instincten, al van vroeger af aan. Vroeger werden de paarden uitsluitend aan de linkerzijde benaderd, omdat de ruiters vaak een zwaard droegen. Zij droegen dat aan hun linkerzijde en dus was het opstappen gemakkelijker vanaf de linkerzijde. Paarden weten dat.”
Een wetenswaardigheid die nu strak op hun netvlies staat!
Paard te water
Wat is nu de juiste wijze om een te water geraakt paard te bevrijden?
Brandweerlieden gebruiken daarvoor een brandslang; het is wel van groot belang om die op de juiste wijze aan te brengen.
De eigenaar: “Het hoofd en de nek moet je altijd vrij houden. Voor het paard is dát de manier om zelfsturing te hebben én ook om mee te helpen.”
De juiste wijze is dan om de brandslang over de schoft te plaatsen. De schoft is het hoogste punt van de rug, gelegen tussen de schouderbladen, waar de nek en de rug samenkomen. De volgende stap is dan om de brandslang tussen de beide voorbenen aan te brengen. Daarna de brandslang ‘strak’ trekken, zodat de druk op de rug van het paard staat. Op die wijze kun je het paard dan uit het water trekken.
Geen sinecure maar wel enorm leerzaam. Ik moet er wel bij zeggen dat er Brandweerlieden aanwezig waren die al eerdere ervaringen hebben; toch was het voor hen ook goed om dit weer te zien.
‘Brand in de Manege’
De brandweerlieden vertrokken hierna en vervolgens werd deel drie van de oefening in werking gezet: brand in de werkplaats waar flink werd geknutseld.
Ariana, de dochter van de eigenaresse, had zich als vrijwilligster gemeld. De werkplaats werd met behulp van de rookmachine flink in de rook gezet. “Let op,” zei Brian: “Je ziet straks geen hand voor ogen meer.”
Vooruitlopend op die wetenschap: Na afloop liet Ariana enkele foto’s zien. De informatie klopte helemaal: eerst kon zij haar handen nog zien op de foto maar na verloop van tijd net meer.
Via de porto gaf Brian aan weinig informatie te hebben én dat een van de aanwezigen in paniek was weggerend. Het was dus een inzet waarbij zij zelf alles moesten onderzoeken!
Na aankomst werden voorverkenningen gedaan: alle ramen van de manege werden geïnspecteerd en het was duidelijk dat er een forse rookontwikkeling was.
Eén studente rende in paniek naar buiten en riep: “Mijn paard, mijn paard.” Kortom: een zeer realistisch scenario.
In het gedeelte van de manage waar de oefening plaatsvond, was het stikdonker. De brandweerlieden zagen nauwelijks iets en moesten hun zaklampen gebruiken.
Een grondige verkenning volgde en er werd een studente gevonden. Zonder verwondingen! Om die reden pakte een brandweerman haar zonder aarzelen in zijn armen en bracht haar naar buiten.
Bij verdere inspectie bleek dat de rookontwikkeling in de werkplaats fors was. In gezamenlijk overleg besloten de brandweerlieden om de ruimte voorzichtig binnen te treden. Immers: door de toevoeging van zuurstof kan de brand verder oplaaien. Na inspectie bleek dat er een bewusteloos slachtoffer (Ariana) werd aangetroffen.
Eén ding was zeker: zij moest zo snel mogelijk die ruimte uit!
Snelheid van handelen was vereist. Een aanwezige soort trolley werd gebruikt als brancard / vervoermiddel. Indrukwekkend om te zien hoe de brandweerlieden inventief en geïmproviseerd inspeelden op de situatie en doelmatig handelden!
Op het moment dat zij buiten was, werd het sein “Einde oefening’ gegeven.
Ethische discussie
Tijdens die oefeningen worden allerlei zaken uitgeprobeerd en na afloop volgt dan de debriefing: Wat ging goed? Wat kon beter?
Alle Brandweerlieden waren het er over eens: dit was weer een zinvolle oefening: ‘Het zet je toch weer even op scherp.”
Er ontstond ook nog even een soort van ethische discussie: De bevelvoerder gaf aan dat het redden van mensen wat hem betreft bóven het redden van paarden gaat.
Dat was even voer voor discussie!
Toch moet ik zeggen dat ik het dilemma wel begrijp, het is dan ook een lastige keuze!
